ITALIJANSKO VINSKO ODELO

Ovaj tekst je deo promotivne on-line kampanje o italijanskim vinima, u okviru V Nedelje italijanske kuhinje u Srbiji, u organizaciji Italijanske agencije za spoljnu trgovinu ICE/ITA, u saradnji sa Ambasadom Italije.

Etiketa je odeća vina, pakovanje koje skreće pažnju i poligon za kreativnost dizajnera. Ipak, njema prevashodna svrha je da nas informiše o svemu što bi o vinu koje je u boci trebalo da znamo. Italijanske etikete vinske etikete po pravilu su upečatljive i zanimljive, ali i svedene i elegantne, baš kao i dobra italijanska odela. Ipak, najvažnije je da su lake za snalaženje i čitanje, bar kada se nauče osnovni termini. Zato predstavljamo detaljni vodič za tumačenje etiketa italijanskih vina, kao i mali rečnik vinskih pojmova.

KAKO ČITATI ITALIJANSKE VINSKE ETIKETE?

Na vinima iz Italije ime je uvek dobro istaknuto, obično pri vrhu ili u centru etikete. Naziv može da se odnosi na oblast u kojoj je vino nastalo (npr. Barolo), sortu (kao što je Pinot Grigio), može biti izmišljeno (npr. Tignanello) ili da se odnosi na konkretan vinograd (recimo, Vigna Rionda). Takođe, česte u i kombinacije imena regije, vinarije sorte i izmišljenog imena. Ponekad, izmišljena imena označavaju da je vino napravljeno izvan okvira stroge regulative pojedinih apelacija. Ime vina ponekad obuhvata sortu i lokaciju, kao što je Montepulciano d'Abruzzo.

Klasifikacija vina uvek je jasno istaknuta. Kategorije su sledeće:

• Vino da Tavola (VDT) - stono vino,
• Indicazione Geografica Tipica (IGT) - vino sa regionalnim poreklom,
• Denominazione di Origine Controllata (DOC) - vino strogo kontrolisanog kvaliteta i porekla,
• Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG) - najkvalitetnija vina Italije.

​
Oblast u kojoj je vino nastalo uvek se nalazi na etiketi, ili u imenu ili iznad oznake klasifikacije vina, a ime proizvođača najčešće je odštampano na dnu etikete. Česti pojmovi su Tenuta (imanje, vinarija), Castello (zamak), Azienda (kompanija), Cantina (vinarija), Poggio (brdo), Vignetto ili Vigna (vinograd), Fattoria (farma) i Produttori (proizvođači).

Na etiketi moraju uvek biti jasno istaknuti zapremina boce i sadržaj alkohola. Isticanje godine berbe zabranjeno je na stonim vinima, a obavezno na svim ostalim. Pojam Riserva znači da je vino odležavalo duže od propisanog perioda. Tu su ponekad i pojmovi Superiore i Classico. Superiore znači da je kvalitet grožđa u vinu nešto viši nego što je propisano za tu denominaciju, a Classico da je vino nastalo priznatom istorijskom metodom ili u istorijskoj oblasti unutar šireg vinskog regiona (na primer, Chianti Classico).

REČNIK ITALIJANSKIH VINSKIH POJMOVA

Abboccato (abokato) - polusuvi stil vina

Azienda agricola (acijenda agrikola) - imanje koje pored vina prodaje i druge poljoprivredne proizvode

Amabile - poluslatko vino

Annata (anata) - godina berbe

Bianco (bjanko) - belo vino

Cooperativa sociale (kooperativa socijale) - vinogradarska zadruga

Enoteca (enoteka) - vinoteka

Frizzante (frizante) - umereno penušavo vino

Liquorosso (likvoroso) vino sa dodatim alkoholom

Metodo classico (metodo klasiko) - penušavo vino napravljeno klasičnom metodom iz Šampanje

Millesimato - oznaka berbe kod penušavih vina

Passito (pasito) - desertno vino napravljeno od polusuvih bobica grožđa

Reccioto (rećoto) - vrsta vina od polusuvih bobica

Rosato - roze vino

Rosso (roso) - crveno vino

Secco (seko) - suvo vino

Spumante - penušavo vino

Vecchie viti - vino nastalo od grožđa sa posebno starih čokota

Vino sfuso - jeftino, rinfuzno vino

Vin santo - posebna kategorija desertnog vina, napravljenog od polusuvih bobica koje su dugo fermentirale u hrastovim bačvama

Vitigno (vitinjo) - određena sorta grožđa